Elektrisch rijden: een nieuw tijdperk

1-Fase laden of 3-Fasen laden, hoe zit dat?

De aansluiting in je meterkast is van invloed op de laadsnelheid

  • Als het over het opladen van elektrische auto’s gaat, vallen dikwijls de termen ‘1 fase’ en ‘3 fasen’. Wat is het verschil tussen een 1-faseaansluiting en een 3-fasenaansluiting en vooral: wat heb je eraan? We leggen het je uit. Om te bepalen wat voor laadpaal je thuis kunt plaatsen moet je weten hoe je huis op het stroomnet is aangesloten. Daarbij zijn twee dingen van belang: de stroomsterkte van de aansluiting (in ampère, afgekort ‘A’) en het aantal fasedraden van de aansluiting. Dat is er één, een 1-faseaansluiting, of dat zijn er drie, een 3-fasenaansluiting. Oudere huizen hebben vaak een 1-faseaansluiting. Vanaf het stroomnet loopt er dan een kabel met twee draden naar de meterkast: een nuldraad (ook wel ‘aarde’ genoemd) en een fasedraad met daarop 230 volt wisselspanning. Bij nieuwere huizen bestaat die aansluiting over het algemeen uit vier draden: een nuldraad en drie fasedraden. Omdat een 3-fasenaansluiting maximaal 400 volt kan leveren, gebruikt men ook weleens de termen ‘krachtstroom’ of ‘draaistroom’.Welke aansluiting je hebt, kun je meestal zien op de elektriciteitsmeter in je meterkast. Staat daar 220 V of 230 V, dan is het een 1-faseaansluiting. Staat er 3 x 220/230 V of 380/400 V, dan is het een 3-fasenaansluiting. Je vindt het ook terug op de jaarrekening van je energieleverancier. Een 1-faseaansluiting wordt aangeduid als 1 x 25 A of 1 x 30 A, een 3-fasenaansluiting als 3 x 30 A.

    Laadvermogen en meest voorkomende aansluitingen

  • De combinatie van het aantal aansluitingen en de stroomsterkte bepaalt het maximale laadvermogen dat je kunt bereiken. Bij een 3-fasenaansluiting mag je de stroomsterkte per fase maal drie vermenigvuldigen. De rekensommetjes hebben we je echter bespaard, de meestvoorkomende aansluitingen vind je in onderstaande tabel.

Aansluiting verzwaren, van 1- naar 3-Fasen aansluiting

  • Met een 3-fasenaansluiting is een flink hoger maximaal laadvermogen mogelijk. Huizen met een 1-faseaansluiting kunnen in veel gevallen achteraf van een 3-fasenaansluiting worden voorzien. Neem hierover contact op met je netbeheerder. De kosten voor zo’n verzwaring van de aansluiting verschillen per netbeheerder. Bij de drie grootste liggen ze tussen € 250 en € 300. Zelfs als je auto geen 3-fasenladen ondersteunt, is een verzwaring eigenlijk altijd de moeite waard, ook om minder snel tegen de limieten van je eigen aansluiting op te lopen. Daarover hieronder meer.

Laadpaal voor thuis meestal 3,7 of 11 kW

  • De praktijk is weerbarstiger dan de theorie als het gaat om het maximale laadvermogen. Hoewel de aansluiting vaak een hogere stroomsterkte aankan, is de maximale stroomsterkte van een enkele groep eigenlijk altijd 16 A. In de praktijk zijn de meeste laadpalen voor thuis daarom geschikt voor 1 x 16 A (3,6 kW) of 3 x 16 A (11 kW). Wel staan er in de publieke ruimte ook laadpalen die maximaal tot wel 17,2 kW of zelfs 22 kW kunnen leveren.

Overbelasting voorkomen met dynamic load balancing

  • Hoewel de stroomsterkte per groep in je meterkast 16 A bedraagt, wil dat niet zeggen dat elke groep die maximale stroomsterkte gelijktijdig aankan; de maximale stroomsterkte van de aansluiting blijft de limiet.Stel, je hebt een 1 x 25 A-aansluiting en alle stroomverbruikers in huis vragen 3000 W (ca. 13 A bij 230 V). Als jij dan ook nog met 3,7 kW (16 A) gaat opladen, raakt het stroomnetwerk overbelast en slaan de stoppen door.We raden daarom aan te kiezen voor een laadpaal met dynamic load balancing. Je laadpaal houdt dan continu bij hoe hoog het stroomverbruik in huis is en weet hoeveel capaciteit er nog beschikbaar is om je auto op te laden. Als je dan ’s avonds bijvoorbeeld de oven, tv en wasmachine aanzet, zal de laadpaal het laadvermogen iets terugschroeven om het netwerk niet te overbelasten.

Maximaal laadvermogen van je auto

  • Uit je stopcontact en laadpaal komt wisselstroom, de accu van een elektrische auto werkt op gelijkstroom. In een elektrische auto zit daarom een lader met omvormer, ook wel de onboard charger genoemd. Sommige auto’s zijn ongeschikt voor 3-fasenladen. Je kunt die wel laden aan een paal met 3-fasenaansluiting, maar met maximaal een derde van het laadvermogen van de paal. Ook is niet elke auto met 3-fasenlader geschikt voor maximaal 22 kW laden, veel auto’s kun je aan een laadpaal met maximaal 11 kW opladen. Je kunt je auto wel veilig laden aan een paal die een hoger maximaal vermogen kan leveren of meer fases heeft dan je auto; de laadsnelheid ligt dan simpelweg lager.

De zwakste schakel bepaalt

  • Kortom. Met welk vermogen je kunt laden, hangt af van de aansluiting in de meterkast, het maximale laadvermogen van de laadpaal en het maximale laadvermogen van de onboard charger van de auto. De zwakste schakel is daarbij doorslaggevend.

FEV en PHEV – wat is het verschil?

  • Als we het over elektrische auto’s hebben, bedoelen we alle personenauto’s ‘met een stekker’. Een paar jaar geleden had een elektrische auto nog meestal een elektromotor én een benzinemotor. Dat zijn de zogenoemde Plug-in Hybrid Electric Vehicles (PHEV’s). Tegenwoordig zijn elektrische auto’s steeds vaker Full Electric Vehicles (FEV’s). Zulke auto’s hebben alléén een elektromotor.

Referenties